[singlepic=345,180,,right]Wanneer ik met mijn Sojoez terugvlieg door de dampkring, ben ik 193 dagen in de ruimte geweest. Daarmee is mijn missie de langste Europese ruimtevlucht in de geschiedenis. Alles is goed verlopen, mede dankzij de duizenden mensen op de grond die voortdurend een oogje in het zeil houden. Veiligheid is prioriteit nummer één in de bemande ruimtevaart. Want aan missies als de mijne kleven nu eenmaal risico’s. Over een van die risico’s ging een experiment dat ik de afgelopen weken heb opgestart: Altea Shield.

In het kort: wetenschappers zoeken naar een schild dat astronauten zo goed mogelijk beschermt tijdens een lang verblijf in de ruimte. De zon en andere objecten sturen voortdurend allerlei straling het heelel in. Sommige straling, zoals radiogolven, is ongevaarlijk voor mensen. Maar deeltjes of ioniserende straling met een hogere energie, kan wel gevaarlijk zijn. Zeker als je er langere tijd aan blootgesteld wordt. Er is zelfs een grens van opgebouwde straling waar je volgens NASA onder moet blijven. Dreig je boven die grens te komen, dan mag je niet nog een ruimtemissie vliegen.

Kogelwerend vest
De oplossing is niet om mensen op de grond te houden. Uiteindelijk willen we langer in de ruimte wonen en verder reizen, naar de maan en naar Mars. Dus kunnen we beter een effectief schild ontwikkelen dat de straling zo goed mogelijk tegenhoudt. Op aarde is dat schild de dampkring. Waterdamp in de atmosfeer absorbeert bijna alle gevaarlijke straling, waardoor wij er geen last van hebben in ons dagelijks [singlepic=346,180,,left]leven. Hier aan boord hebben we geen dampkring die ons beschermt. Met het experiment Altea Shield gaan we verschillende schilden testen.

Het waren complexe procedures. Ik moest grote stralingsmeters ophangen in het ruimtestation en aansluiten met allerlei kabels. Die kabels zweefden alle kanten op, het leek wel een anaconda die om me heen zwom. In Altea Shield zitten zes detectoren die de straling meten. Veertig tot zestig dagen achter elkaar meten ze telkens de ruimtestraling die door de wanden van het ISS dringt en dus ook onze lichamen bereikt. Bovenop die detectoren zitten wanden van polyethyleen en kevlar, het materiaal waar ook kogelwerende vesten van worden gemaakt. Na de testperiode moet duidelijk worden welk van de materialen de straling het beste heeft tegengehouden.

Bescherming
De komende jaren gaat de zoektocht naar het beste ruimteschild door. Het liefst zou je natuurlijk een grote wand vol waterzakken ophangen. Want water beschermt, zo blijkt uit de dampkring van de aarde, heel erg goed. Maar water is zwaar en dus kostbaar om te lanceren en eenmaal in de ruimte moet je al die massa – samen met het ISS – af en toe omhoog duwen, zodat het ruimtestation in de juiste baan blijft. Waar we naar zoeken is een lichter materiaal dat dezelfde klus kan klaren: mensen beschermen tegen straling uit de ruimte. Wordt vervolgd…