De NOS riep een paar weken geleden kijkers en lezers op om vragen aan mij in te sturen. Er zaten veel leuke vragen tussen. Door mijn drukke trainingsschema kan ik niet alle vragen beantwoorden. Hieronder lees je een selectie van de vragen en mijn antwoorden.

Hoe is het om de aarde van boven te zien?
(Jochem)

Heel bijzonder. Of het van boven is, kun je je trouwens afvragen. In de ruimte is geen boven en geen onder, want je bent gewichtloos. Als je naar de aarde kijkt, kan dat dus ook ‘van onderen’ zijn.

Wat zijn de eisen om astronaut te worden?
(Daniel)

Je moet een technische of wetenschappelijke opleiding hebben met drie jaar werkervaring in je vak. Of (test)piloot zijn met meer dan duizend vlieguren in straaljagers. Verder moet je niet te oud zijn, in goede conditie en mentaal sterk. Engels spreken is vereist, Russisch leer je tijdens je astronautenopleiding. Maar vooral: je moet erg gemotiveerd zijn een echte doorzetter. En goed in een team kunnen werken!

Hoe heeft uw eerste vlucht uw kijk op de aarde beïnvloed?
 Wat is u het meeste bijgebleven?
(Mart Kuiper)

Mij is echt bijgebleven hoe dun de dampkring is en hoe zwart het heelal eromheen. Ik realiseerde me dat we met miljarden aardbewoners op een heel kwetsbare planeet leven. En dat we dus goed voor die planeet moeten zorgen!

Hoe kijkt u naar het stopzetten van het Shuttleprogramma en het niet doorgaan van het Constellation programma van NASA? 
Wordt hier niet een heel grote kans op een belangrijke vooruitgang gemist?
(Mart Kuiper)

[singlepic=120,180,,right]Dit is een tijdelijke situatie. De ruimtevaart gaat gewoon door. De ISS-bemanning gaat al jaren met de Sojoez en de bevoorrading wordt al voor een deel gedaan door de Europese ATV en de Japanse HTV vrachtschepen. Dit vervoer wordt in de toekomst ook opgepakt door commerciële partijen. Vergeet niet dat er een periode van enkele jaren was tussen het Apollo tijdperk en de eerste Space Shuttle lancering, toen de Amerikanen ook geen ruimteschip hadden om mensen te lanceren. NASA gaat zich in de toekomst weer richten op exploratie. Met de maan en Mars als doel, of een asteroïde.

Hoe gaat u straks slapen in de ruimte? Zit u ergens aan vast?
(Robin, 10 jaar)

Je kunt gewoon lekker je ogen dichtdoen en gaan slapen. Maar dan heb je kans dat je aan de andere kant van het ruimtestation wakker wordt met een bult op je hoofd. Door de lichte luchtstroom van de ventilatie in het ISS word je langzaam van je plek ‘geduwd’. Astronauten maken zich vast aan de wand van de slaapcabine in een soort slaapzak. als je handen buiten die slaapzak zitten, zweven ze zo voor je lichaam. Dat ziet er heel gek uit…

Welke onderzoeken gaat u doen en is dit ook te volgen voor scholen op middelbaar niveau i.p.v. van alleen universiteiten?

(Hans Holleman)

[singlepic=158,140,,left]We gaan zo’n veertig uur per week besteden aan wetenschappelijke experimenten. De Europese experimenten zijn onder meer voorbereid in ESA’s technisch centrum ESTEC in Noordwijk. Experimenten kunnen variëren van natuurkundig en biologisch tot fysiologisch, waarbij ik zelf het ‘proefkonijn’ ben. Voor leerlingen in het basisonderwijs en scholieren op de middelbare school heb ik samen met een aantal partijen een speciaal lesprogramma ontwikkeld met de naam Ruimteschip Aarde. Kinderen kunnen mijn missie volgen en zelfs een handje helpen! Alle docenten kunnen kijken op www.ruimteschipaarde.nl voor meer informatie. Ik hoop natuurlijk dat heel veel schoolklassen meedoen.

U heeft aangegeven ook foto’s van de aarde te nemen aan de nachtkant. Waar ik nu ook zo benieuwd naar ben is hoe M31, de Andromedanevel, eruit ziet, gefotografeerd met een ‘normale’ camera en lens. Waagt u een poging?
(Patrick)

[singlepic=157,180,,right]De meeste ramen van het ISS zijn gericht naar de aarde. Dat maakt het lastig om astronomische foto’s te maken. Ook het werkschema van astronauten biedt maar weinig ruimte om hier tijd voor vrij te maken. Als je Andromeda mooi op de plaat wilt zetten, dan doe je dat vanaf de aarde met een lange sluitertijd en een telescoop die de draaiing van de aarde compenseert. Vanuit het ISS is dat veel lastiger, want dat draait niet in 24 uur rond, maar maakt elk anderhalf uur één rondje om de aarde. Grote kans dus, dat de foto’s onscherp worden. En eerlijk is eerlijk, we hebben een prachtige satelliet in een baan rond de aarde die deze foto veel beter kan maken dan ik: de Hubble ruimtetelescoop. Een van de mooiste sites waar je Hubble-foto’s kunt bekijken is deze.

Ik heb vanuit mijn vak met name interesse in de onderlinge verhoudingen tijdens een missie van ruim vijf maanden met een aantal totaal verschillende collega’s. Hoe gaan jullie om met mogelijke kleine of grote conflicten c.q. meningsverschillen? Hebben jullie daarvoor ook procedures of afspraken?
(Ab de Haas)

In één woord: professioneel. Natuurlijk zijn er wel eens meningsverschillen aan boord. Maar die los je op door erover te praten, zowel met elkaar als met mensen op de grond Daarbij is het zo dat we als bemanning maandenlang trainen in Amerika, in Rusland, Japan en Europa. Heel af en toe komen we bij elkaar over de vloer voor een barbecue of een feestje. Op die manier leer je de andere bemanningsleden goed kennen en kun je zelfs vrienden worden. Als je elkaar op deze manier een beetje kent, maakt dat de kans op ruzie veel kleiner. En mocht het echt nodig zijn, dan is het ISS groot genoeg om even een plekje voor jezelf te zoeken. En bij belangrijke beslissingen is het de grond of de commandant die de knoop doorhakt.

Welke manier van terugkeren naar aarde vind je leuker: hangend aan een parachute of vliegend als een vliegtuig? Ofwel: de Sojoez of de Space Shuttle?
(Ing Teng)

[singlepic=8,180,,left]Mijn ideale ruimtevlucht zou zijn: lanceren met de Space Shuttle en landen met de Sojoez. De lancering met de Shuttle is heftiger dan met de Sojoez, omdat hij vaste brandstofraketten heeft die flink bulderen en trillen. Nadeel is wel dat je vanaf het middendek van de Shuttle niets kunt zien of doen. De terugkeer met de Sojoez spreekt erg tot de verbeelding, omdat je de hele weg terug door het raampje kunt kijken terwijl je in een vuurbal zit en met vier keer je gewicht in je stoel wordt geduwd. In tegenstelling tot de Shuttle, waar je je ongeveer twee keer zwaarder voelt dan normaal. In de Sojoez is ook het uit uitkomen van de parachutes een spektakel en de capsule komt met een klap op de grond. Ik had zelf graag een keer in de Shuttle gevlogen. Al moet ik zeggen dat de Sojoez voor een Europese astronaut leuker is. Zeker in de linker stoel waar ik zit, die van de eerste boordingenieur. Vanaf die plek zit je echt aan de knoppen en bestuur je het ruimteschip samen met de Russische commandant.